In zijn recensie van de Verzen van Herman Gorter (Verzen – Herman Gorter (affiliate)), schreef Willem Kloos de gevleugelde woorden: “Kunst is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.” Een zin die tot vandaag nazindert.
Wat betekent: “de allerindividueelste expressie”?
Kloos zegt eigenlijk: “Schrijf wat je wilt, zoals je het wilt.” Trek je daarbij niets aan van wat anderen ervan vinden. Misschien raken je woorden iemand, misschien stoten ze af. Maar dat doet er helemaal niet toe.
Het zijn jouw woorden. Vergeet ook dat die woorden “kunst” zijn, of -erger nog- móéten zijn. Dat is niet zo. Jij gééft, de anderen krijgen. Zo eenvoudig is het. Je eigen allerindividueelste expressie. Volledig de jouwe.
De allerindividueelste moed
Toen ik mijn blog in 2022 publiceerde, aarzelde ik. Was mijn blog goed genoeg? Interessant? Deskundig en gul? Zou iemand mijn schrijfsels willen lezen? Ik zag het zelf als een groeipad en een ontdekkingsreis. Maar anderen ook?
Ik weet niet precies wat me over de streep trok. Waardoor ik publiceerde. Wat maakte dat ik mijn comfortzone doorbrak. De vele kleine stapjes, ja. Maar écht?
De allerindividueelste creaties
Ik doe inspiratie op in het dagelijkse leven. In allerlei situaties. Sommige verhalen pik ik ergens op en ik vergeet waar precies. Of wie erbij betrokken was. Soms voeg ik verschillende anekdotes samen. Of een autobiografisch element en een idee, een ervaring en een fantasie. Smeden. Tot een nieuw geheel.
Zo doe ik het. Als ik schrijf.
Omdat het kan. Niet omdat ik het kan. Je hebt maar één ding. Woorden. In volgordes. Principes en laarzen om aan te lappen. Letterlijk of letterrijk. Figuurlijk. Beeldend. Half of geheel.
De allerindividueelste woorden op een blad
Een tekst begint met één woord op een blad. Onaf als kerneigenschap. De gemeenschappelijke deler met elk ander begin. Ik smijt mijn woorden van dichtbij of veraf op een canvas. Ik trek een streep op een wit blad, in woorden. Of schema’s. Of ik ratel één dikke ketting van tekst neer. Ik kneed, breek op, verschuif of dartel op en neer. Tegelijk of na elkaar. Tot een tekst zich ontvouwt.
Je verliest jezelf en vindt niets meer terug. Verstopt jezelf achter een scherm van woorden tot je zichtbaar wordt. Onzinnig? May as well be. En als ook maar één ding wijzigt, wijzig je alles. Dat gevoel maakt heerlijk schrijven en schrijven heerlijk. Één worden met je woorden tot ze je helemaal vervangen.

Niets meer weten in de allerindividueelste expressie
Wie Kloos kent, vind me niet arrogant. Als ik zeg: “Ik ben een god in het diepst van mijn gedachten.” Net zoals jij. Net zoals wij allemaal. Bende arrogante wezens die zichzelf belangrijk vinden en zich bovenmatig veel talent toedichten. Tot het besef komt. Ik kan niets. Ik ben niets. Dat noemt zichzelf schrijver!
Nietig wezen met enkel limieten. Op dat besefpunt kan je eindelijk iets. Maar ben je bescheiden genoeg om dat niet te vertellen. Bescheidenheid is het besef dat je zoveel weet dat je niets meer denkt te weten. Dat punt. Weet je wel. Proficiat voor wie niets meer weet.
De allerindividueelste expressie van wat wil uitbreken
Als iets in je zit en wilt uitbreken. Dat gevoel. Is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie. Je kunt niets meer en wilt uitbreken. Dan is de tijd rijp om eraan te beginnen. Complexloos jezelf zijn. En geen seconde langer malen om de grootsheid van anderen. Dan schrijf je echt.
Je kunt natuurlijk ook gewoon een filmpje bekijken
Wat je ook besluit te doen: zoek je eigen creatieve pad en bewandel het. Ethan Hawke.
Samenwerken met Viorella?
Heb je vragen over jouw allerindividueelste expressie van jouw allerindividueelste emotie? Of die van je onderneming? Hoe je het aanpakt of wie je kan helpen ze te uiten? Contacteer me voor een samenwerking.